Công dụng của cây xấu hổ

Cây xấu hổ còn được gọi là cây mắc cỡ, cây thẹn, cây trinh nữ hay hàm tu thảo ( Mimosa pudica L.), thuộc họ Trinh nữ Mimosaceae.

Tên xấu hổ của loại cây này xuất phát từ việc lá và cành của nó tự động gập lại khi bị chạm vào. Toàn bộ cây hoặc lá và rễ của nó được sử dụng.

Cây xấu hổ là loại cây nhỏ mọc tự nhiên ở ven đường cái, có lông chim kép nhưng cuống phụ lại giống chân vịt và khi có người chạm vào lá thì lá sẽ tự động gập xuống. Cuống chung của cây mỏng, mang lông dài khoảng 4cm, cuống phụ có hai đôi và mang lông trắng cứng. Lá của cây có 15-20 đôi lá con nhỏ liền kề nhau mà gần như không có cuống. Hoa của loài này có màu tím đỏ và tụ thành hình xoan tròn. Quả giáp dài khoảng 2cm, rộng 3mm, tụ thành hình ngôi sao với các hạt quả co lại ở giữa và mép quả có lông cứng.

Cây xấu hổ mọc tự nhiên khắp nơi ở Việt Nam, không có thông tin về việc trồng cây này. Rễ của loại cây này được đào quanh năm, rửa sạch và thái mỏng, sau đó phơi hay sấy khô.

Cây xấu hổ chứa một chất ancaloit gọi là mimosin (C8H10O4N2), có điểm chảy là 231°C và chỉ số quay ánh sáng aD = 21° (đối với dung dịch trong nước). Nghiên cứu của R. Adams và J. Wibaut cho thấy mimosin là đồng phân lập thể của leucenol, chất được lấy từ hạt keo dậu Leucaena glauca. Tuy nhiên, hiện tại mimosin không được xem là hoạt chất độc nhất.

Trong lá cây xấu hổ vào tháng 8, hàm lượng selenium là 3.000 y/g và giảm xuống chỉ còn 300 y/g vào tháng 12. Trong quả cây vào tháng 8, hàm lượng selenium là 290 y/g và tăng lên đến 1. 560 y/g vào tháng 12.

Tóm lại, cây xấu hổ (Mimosa pudica L.) thuộc họ Trinh nữ Mimosaceae. Cây này có lá và cành tự động gập lại khi bị chạm vào. Do đó được gọi là cây xấu hổ. Nó mọc tự nhiên ở khắp nơi trong nước ta và không thấy ai trồng. Rễ của cây được đào quanh năm và sau đó được rửa sạch, thái mỏng, phơi hay sấy khô. Cây xấu hổ chứa chất ancaloit mimosin. Có hàm lượng selenium cao vào mùa hè và giảm dần cho đến cuối năm.

Xấu hổ là một loại cây có nhiều tác dụng dược lý đã được nghiên cứu bởi Đàm Trung Bảo và đồng nghiệp.

Cây xấu hổ có tác dụng ức chế thần kinh trung ương, giúp chống mất ngủ.

Nghiên cứu cho thấy xấu hổ tăng hiệu quả của các thuốc như hexobacbital và meprobamat trong việc điều chỉnh hoạt động của gan. Tuy vậy, hiệu quả khi kết hợp với babital không cao như khi sử dụng cùng với meprobamat hay hexobacbital. Cho thấy xấu hổ có khả năng ức chế men gan thông qua sự tác động của enzym xytocrôm P450.

Cây xấu hổ cũng có tác dụng chấn kinh bằng việc làm chậm thời gian xuất hiện co giật của cacdiazol. Ngoài ra, cây này còn có tác dụng giảm đau theo các phương pháp kiểm tra trên chuột.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng xấu hổ có công dụng giải độc axit asenơ. Khi uống cây này cùng lúc với axit asenơ, chuột được cứu sống khỏi cái chết do axit asenơ. Thí nghiệm cũng đã chỉ ra rằng khi dùng xấu hổ, hàm lượng -SH tăng lên và hoạt động hô hấp của tế bào cũng tăng.

Tuy nhiên, hiện chỉ có sử dụng cây xấu hổ trong phạm vi nhân dân. Cây này được sử dụng làm thuốc ngủ và dịu thần kinh. Với liều dùng hàng ngày từ 6-12g, uống trước khi đi ngủ.

Rễ cây xấu hổ được sử dụng để chữa bệnh nhức xương. Với liều 120g/ngày rang khô và sắc thành nước uống trong 4-5 ngày.

Tóm lại, cây xấu hổ có nhiều tác dụng trong lĩnh vực y học. Như ức chế thần kinh trung ương ( chữa mất ngủ), chấn kinh và giảm đau. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về công dụng của loại cây này.

tag: Cây xấu hổ, cây trinh nữ, công dụng của cây xấu hổ

……………………………………………………………………..

Thảo dược Quỳnh Chi  – Chuyên cung cấp các sản phẩm dược liệu, sản phẩm thiên nhiên.

SĐT, zalo: 0338.990.199

Địa chỉ: Km9, QL26, xã Eatu, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

Kênh Youtube: Thảo dược Quỳnh Chi